Levenscyclusanalyse van sapverpakkingen op de Nederlandse markt

Uitgevoerd door het Institut für Energie- und Umweltforschung (IFEU) (augustus, 2022)

Deel A, augustus 2022 – samenvatting

Highlights

• Riedel wilde meer inzicht krijgen in de milieu-impact van de nieuwe SIGnature kartonverpakking ten opzichte van het voormalige PET flesje. Daarom is een onafhankelijke levenscyclusanalyse (LCA) van beide verpakkingen opgesteld.
• Het onderzoek is uitgevoerd door het onafhankelijke Duitse IFEU (Institut für Energie und Umweltforschung). Daarnaast hebben drie verpakkingsexperts getoetst of het onderzoek is uitgevoerd volgens de ISO richtlijn 14044.
• De onderzoekers komen tot de conclusie dat de milieu-impact van de onderzochte kartonverpakking in alle categorieën en voor alle scenario’s lager uitkomt dan die van het PET flesje.

Inleiding
Om bij Riedel meer inzicht te krijgen in de milieu-impact van de nieuwe SIGnature kartonverpakking ten opzichte van het voormalige PET flesje, is ervoor gekozen om een onafhankelijke levenscyclusanalyse (LCA) te laten maken van beide verpakkingen. Met een LCA meet je de milieu-impact van een product op verschillende categorieën. Hierbij wordt gemeten vanaf de productie van de grondstoffen die nodig zijn voor het maken van de verpakkingen tot en met de verwerking van de verpakking na gebruik. De categorieën die in deze studie werden beoordeeld, zijn de volgende:

• Climate Change (= klimaatverandering). Dit geeft een indicatie van de impact op de opwarming van de aarde en wordt gemeten in kg CO₂ equivalenten.
• Acidification (= verzuring). Verzurende stoffen kunnen de zuur-base balans van ecosystemen verstoren.
• Summer smog (= zomersmog). Dit ontstaat door de omzetting van vervuilende stoffen in de lucht naar ozon, onder invloed van zonlicht. Een hoge concentratie ozon dichtbij het aardoppervlak kan zorgen voor luchtwegklachten.
• Ozone depletion (= aantasting van de ozonlaag). De ozonlaag beschermt ons tegen de schadelijke UV straling van de zon.
• Eutrophication (= eutrofiëring of vermesting). Dit is een overdadige aanvoer van voedingsstoffen. In deze LCA wordt dit zowel gemeten voor de bodem (terrestrial eutrophication) als voor water (aquatic eutrophication).
• Particulate matter (= fijnstof). Dit wordt uitgedrukt in g deeltjes <2,5 µm equivalenten.
• Abiotic resource depletion (= uitputting van fossiele brandstoffen en mineralen). Dit is een maat voor hoeveel materiaal er gewonnen wordt in relatie tot de voorraad die ervan in de aardkorst aanwezig is.
• Primary energy (= primaire energie). Dit is de hoeveelheid energie die gebruikt wordt. Zowel de totale energie (fossiele, nucleaire en hiernieuwbare, ‘groene’ energie) als niet-hernieuwbare (fossiele en nucleaire energie) is gemeten.

Voor alle categorieën geldt: hoe lager de gemeten waarde, hoe lager de impact op het milieu en dus hoe minder belasting voor onze planeet.

Alle berekeningen zijn gedaan over verpakkingen voor 1.000 liter eindproduct, in totaal 3.030 verpakkingen. De inhoud van de verpakkingen is niet meegenomen in dit onderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door de onafhankelijke Duitse partij IFEU (Institut für Energie und Umweltforschung). Daarnaast hebben drie verpakkingsexperts getoetst of het onderzoek is uitgevoerd volgens de ISO richtlijn 14044.

De verpakkingen die in deel A van dit onderzoek zijn meegenomen betreffen een 0,33L drankenkarton met een plastic dopje waarvan al het plastic op basis van massabalans van plantaardige oorsprong is en een 0,33L plastic flesje van PET met een extra barrière die de inhoud moet beschermen tegen de invloed van zuurstof. Dit wordt ook wel een multilayer flesje genoemd. Bij beide verpakkingen is zowel gekeken naar een omverpakkingen van 6 stuks als 24 stuks. Daarnaast is voor de de omverpakking van 6 stuks ook het scenario van een gekoelde keten vanaf afvullen meegenomen.

Resultaten
In de tabel hieronder staan de resultaten van de verschillende product verpakkingscombinaties van het oude PET flesje en het nieuwe pakje uit de LCA naast elkaar.

De milieu-impact van de onderzochte kartonverpakking komt in alle categorieën en voor alle scenario’s lager uit dan die van het voormalige PET flesje.

Een veel belichte categorie is klimaatverandering, uitgedrukt in CO₂ equivalenten. In de grafiek hieronder wordt in meer detail zichtbaar hoeveel elk onderdeel van de verschillende verpakkingen bijdraagt aan het totaal.

In de grafiek is te zien dat de totale impact van de onderzochte kartonverpakkingen (grijze balkjes) veel lager is dan die van de PET flesjes. De totale impact wordt berekend door de CO₂ die wordt uitgestoten te verrekenen met de CO₂ die wordt opgenomen/bespaard. In de grafiek is alles boven de 0 lijn dus CO₂ uitstoot, alles onder de 0 lijn is opgenomen of ‘bespaarde’ CO₂ (dit zijn de onderdelen credits energy, credits material en CO₂ uptake).

Voor de kartonverpakking is bijvoorbeeld te zien in donkerblauw (CO₂ uptake) dat veel CO₂ wordt opgenomen. Dit komt doordat voor een groot deel plantaardig materiaal wordt gebruikt en planten nemen CO₂ op als ze groeien. In het lichtblauw is echter ook te zien dat een groot deel van deze CO₂ weer vrijkomt bij het einde van het ‘leven’ van de verpakking (CO₂ reg (EOL)), omdat nog slechts ongeveer 1/3 van de kartonverpakkingen wordt gerecycled en de rest grotendeels wordt verbrand voor energieterugwinning.

Bij het PET flesje valt op dat het zwarte gedeelte (PET for bottle) van de balk groot is. Dit is de CO₂ die het kost om PET te maken. Het grootste deel van de balk is echter oranje (recycling/disposal). Dat komt doordat er in dit scenario van uit is gegaan dat 51,5% van de PET flessen gerecycled kan worden. Dit proces gaat dus gepaard met een behoorlijke CO₂ uitstoot maar hier staat wel een groot lichtrood gedeelte (credits material) tegenover: dit staat voor de rPET (gerecycled polyethyleentereftalaat) die voortkomt uit het recyclingproces. Dit kan weer gebruikt worden voor een nieuwe fles waardoor daarbij minder CO₂ vrij zal komen.

Beide verpakkingen hebben dus hun goede en mindere punten, maar netto wordt voor de kartonverpakking in dit onderzoek een ongeveer 75% lagere CO₂ uitstoot en dus kleinere impact op klimaatverandering gevonden.

Vervolg
Inmiddels is Riedel helemaal overgestapt van het PET flesje naar het SIGnature pakje. Op basis van dit onderzoek is dat een stap in de juiste richting omdat hiermee de milieu-impact wordt verkleind. Eind november worden de resultaten inclusief review van deel B van deze LCA verwacht. Hierin wordt de impact van r-PET meegenomen en worden 2 PET flesjes van concurrenten onderzocht om nog een completer beeld te krijgen van de milieu-impact van kartonverpakkingen versus PET.

Neem voor meer informatie over Riedels duurzaamheidsstrategie of deze LCA contact op via ons contactformulier.